راهنمای جامع انتخاب و خرید پسته

با اینکه ما تو خرید خیلی چیزا نیاز به بررسی و تشخیص درست داریم، اما همیشه تو انتخابا و خریدامون موفق نیستیم؛ یکی از دلایل اصلی این عدم موفقیت هم به داشتن دانش و آگاهی درمورد اون موضوع برمیگرده، چونکه اگر اطلاعاتی تو اون زمینه نداشته باشیم طبیعتا نمیتونیم تشخیص درستی انجام بدیم و نمیدونیم چیزی که خریدیم تو چه سطحیه. خرید پسته هم جزو همین خریدا و انتخابای سخته.

برای اینکه بتونین تو انتخاب و خرید پسته یه آگاهی کامل به دست بیارین، اول باید انواع پسته موجود تو بازار ایران رو بشناسین. 

فهرست مطالب

• انواع پسته و نحوه تشخیص هرکدام
• تفاوت پسته اکبری و احمدآقایی
• پسته مرغوب چیه؟
• قبل از خرید پسته چه نکاتی رو باید در نظر گرفت؟
• نکات عمومی که باید موقع خرید پسته در نظر بگیرین
• سوالات متداول

ارقام و انواع پسته موجود در بازار ایران 

پسته ایرانی به نوعی بهترین آجیل برای کم خونی محسوب میشه و از نظر ارقام دارای انواع و نژادهای مختلفی هست، اما چهار نوع پسته ایران خیلی معروفه که خارج از ایران هم این 4 نوع هستن که شناخته شدن: 

• پسته کله‌قوچی
• پسته اکبری 
• پسته احمدآقایی
• پسته فندقی 

هرکدوم از این نوع پسته‌ها، طعم، ظاهر، اندازه و ویژگی‌های متفاوت دارن. البته از نظر شکل و فُرم کلی، پسته‌های ایرانی رو به دو نوع کلی تقسیم می‌کنن: فندقی و بادامی. پسته‌های فندقی‌ گِرد و کروی شکل و پسته‌های بادامی‌ کشیده و باریک هستن. پسته اکبری و احمد آقایی از نوع پسته‌های کشیده و پسته کله قوچی و فندقی از نوع پسته‌های کروی هستن.

تو ایران نزدیک به 100 نوع پسته شناخته شده که بعضی از اونها به صورت وسیع و گسترده و بعضیاشون به صورت محدود تولید و فروخته میشن. مثلا معروف‌ترین و بیشترین پسته‌ها تو استان کرمان کشت میشن که شامل ارقام اکبری، احمد آقایی، کله قوچی، اوحدی، ممتاز و چند نوع دیگه میشه و بخش خیلی بزرگی از پسته ایران اونجا تولید میشه. تو چند استان دیگه هم انواع مهم و معروفی از پسته تولید و فروخته میشن، مثل پسته خنجری دامغان تو استان سمنان، پسته بادامی سفید تو استان خراسان رضوی، پسته کله بزی تو استان قزوین و پسته حاج عبداللهی تو استان یزد. 

نحوه تشخیص و ویژگی‌های پسته اکبری 

پسته اکبری یه ظاهر بلند و کشیده زیبا و بادامی شکل داره. شکل خندان این پسته تو اولین دید قابل تشخیصه و باعث میشه مغزش به خوبی دیده بشه. رنگ پوست پسته اکبری موقعی که تازه است، قرمز روشن و رنگ پوست استخوانی‌اش کاملا کرم رنگ هستش. مغز این پسته هم به رنگ بنفش و قهوه‌ای دیده میشه. در مجموع، با توجه به این که پسته اکبری و به ویژه نوع دست‌چین شده‌اش، تو مقیاس و درصد خیلی بالایی تولید نمیشه، تو دسته آجیل لوکس محسوب میشه و عموما قیمت بالایی داره. کمتر از 20 درصد تولید پسته ایران شامل این نوع پسته میشه اما درصد خرید پسته اکبری بالاست و طرفدارهای خیلی زیادی هم داخل و هم خارج ایران براش وجود دارن.

نحوه تشخیص و ویژگی‌های پسته احمدآقایی

پسته احمدآقایی خوشمزه‌ترین نوع پسته است و مثل پسته اکبری درصد زیادی از سهم کل تولید پسته ایران رو شامل نمیشه. شکل و فُرم پسته احمدآقایی هم مثل پسته اکبری، بادامی شکل و کشیده است. اکثرا پوسته این نوع پسته از دو طرف کاملا باز یا نیمه‌بازه و رنگ پوست تازه‌اش به رنگ کرم و رنگ پوست استخوانی‌اش هم روشن‌ترین رنگ بین سایر پسته‌هاست و کاملا به سفید استخوانی میزنه. رنگ پوست مغز قرمز روشن تا ارغوانی.

نحوه تشخیص و ویژگی‌های پسته فندقی (اوحدی)

پسته فندقی بیشترین درصد تولید پسته تو ایران رو شامل میشه و به همین دلیل بیشترین و در دسترس‌ترین نوع پسته است. همونطور که از اسمش مشخصه، ظاهر پسته فندقی به صورت گرد و کروی و فندقی شکل هست. مغز پسته فندقی بیشتر به رنگ ارغوانی و رنگ پوست سختش به رنگ استخوانی کرم هست. پسته فندقی خندان‌ترین نوع پسته بین ارقام موجود پسته هم هست.  

نحوه تشخیص و ویژگی‌های پسته کله قوچی 

فصل برداشت پسته کله قوچی نیمه شهریوره و درشت‌ترین نوع پسته است که به همین دلیل هم معروفه. البته تولید پسته کله قوچی به خاطر حساس بودنش به سرمای ناگهانی فصل بهار یا کم آبی تو تابستون، زیاد نیست و تقریبا کمی بیشتر از پسته اکبری یا احمدآقایی تولید میشه. این پسته هم خندانه ولی کمتر از پسته اوحدی. رنگ پوست سخت این پسته استخوانی روشن و رنگ پوست مغزش هم قرمز کم رنگ هست.  

پسته اکبری و احمدآقایی چه تفاوت‌هایی باهم دارن؟

مشخصه اصلی پسته احمدآقایی رنگ سفید پوسته‌اش هست که باعث میشه به راحتی از سایر ارقام پسته‌ها قابل تشخیص باشه. کشیدگی و درشتی پسته اکبری از پسته احمدآقایی کمی بیشتره و رنگ پوست سختش هم از پسته احمدآقایی تیره‌تر. پوست مغز پسته احمد آقایی قرمز و ارغوانیه ولی مغز پسته اکبری به قهوه‌ای نزدیکه. 

یه تفاوت واضح دیگه این دو رقم پسته تو پوست پسته تازه‌شونه؛ پوست تازه پسته اکبری قرمز روشن و پوست تازه پسته احمدآقایی کاملا متفاوت و کرم رنگه. مغز پسته اکبری بزرگتر از مغز پسته احمدآقایی و فُرم خندان بودنش هم مشخص‌تر و بیشتر از پسته احمدآقایی هستش. 

از نظر محبوبیت، پسته اکبری به خاطر ظاهر کشیده و بلند و خندان بودنش، محبوبیت بیشتری تو بازار داره به همین دلیل خرید پسته اکبری هم بیشتره. اما پسته احمدآقایی خوشمزه‌ترین نوع پسته است. نهایتا، بخاطر اینکه محصولات درخت پسته احمدآقایی پربارتر و زمان باردهی اون کوتاه‌تره، پسته‌کارها تمایل بیشتری به کاشتش دارن. ازطرفی آجیل قیمت ثابتی نداره، قیمت این دو نوع پسته هم با هم متفاوت هست و معمولا پسته اکبری به دلیل محبوبیت بالا قیمت بیشتری نسبت به احمد آقایی دارد. تو مقاله قیمت آجیل در بازار تهران درمورد قیمت آجیل و عوامل موثر بر قیمت بیشتر توضیح دادیم.

پسته مرغوب چه مشخصاتی داره؟

به طور کلی، پسته‌های ایران طعم عالی و مرغوبیت بالایی دارن و اساسا به همین دلیل هست که شهرت و تقاضای بالای جهانی داره. عموما هر پسته‌ای که تو خاک و آب‌وهوای مناسب خودش رشد کنه، پسته مرغوبی میشه. از طرفی، هر چقدر ناخالصی‌هایی مثل پسته دهان بسته و بد فُرم کمتر قاطی پسته شده باشه، اون پسته مرغوب‌تره که این موضوع رو با کمی دقت میتونین به صورت چشمی هم تشخیص بدین که ناخالصی پسته چقدره. 

فروش پسته اکثرا با پوست هست اما تو بازار مغز پسته هم موجوده. موقع خرید پسته مخصوصا پسته خام، دقت کنید که پوست پسته بدون لک باشه و از یه انتها شکاف داشته باشه. یا مثلا موقع خرید آجیل عید پسته‌هایی که دهانه‌‌شون بیش از حد ترک خورده رو نخرید. پسته‌هایی که شکافشون کاملا باز نشده، هم پوستشون سخت کنده می‌شه هم نرسیده هستن. همچنین اگه پسته خام میخرید، دقت کنین که بوی کهنگی تو پسته‌ها نباشه. 

قبل از خرید پسته چه نکاتی رو در نظر بگیریم؟ 

. روش خرید پسته

قبل از خرید پسته باید سه چیز رو در نظر بگیرین: 

. خرید پسته خام یا بوداده؟

باتوجه به مطالبی که بالاتر گفتیم، خرید و تشخیص پسته خام راحت‌تره. اما تشخیص پسته فرآوری شده کمی سخته. انواع پسته فرآوری شده:

برشته ساده: هیچ افزودنی نداره و فقط برشته شده. 

برشته و نمکی: علاوه بر مرحله قبلی، نمک هم بهش اضافه شده. 

پسته چاشنی‌زده: انواع چاشنی‌هایی که برای پسته لازمه رو بهش میزنن.

پسته شکسته‌شده با دستگاه: دستگاه‌هایی که باهاش پسته رو میشکنن، دو مدل خروجی دارن؛ نوع اول پسته‌هایی هستن که شکسته شدن تا مغزشون کامل دربیاد و نوع دوم، دهانه‌شون بسته است و با دستگاه شکسته میشن تا به پسته خندان تبدیلشون کنن! 

. خرید پسته فله‌ای یا بسته‌بندی؟

پسته‌های بسته‌بندی شده یه مزیت دارن و یه عیب؛ عیبشون اینه که نمیشه بازشون کرد و تستشون کرد. مزیتشون هم اینه که تولیدکننده‌شون مشخصه و نگهداریشون هم تو بسته راحت‌تره. تنها چیزی که میتونین موقع خرید پسته بسته‌بندی شده بررسی کنین، کیفیت بسته‌بندی و برند تولیدکننده است. اگه پسته بسته‌بندی میخرین، دقت کنین که بسته‌بندی باید کاملا در مقابل نفوذ هوا و رطوبت مقاوم باشه.  

نکاتی که باید موقع خرید پسته بررسی کنین

اگه بخواین با حداقل دانشی که دارین بهترین پسته‌ای که میتونین رو بخرین، باید حتما به پسته‌ها دست بزنین، یه مشت بردارین و یکی دوتاشو بخورین تا بتونین بررسی کامل کنین و یه نظر کلی بدین. با بررسی نکاتی که تو ادامه گفتیم و با همین دانش نسبی، میتونین بهترین پسته‌ موجود رو انتخاب کنین و بخرین:

• رنگ پوست پسته مرغوب، تمیز و بدون لکه است.
•  گاهی اوقات برای اینکه لکه‌ی روی پوسته پسته‌هارو ببرن، اونارو رنگ میکنن. این پسته‌ها به راحتی قابل تشخیص هستن و نباید بخرین. 
• مغز پسته نباید کپک‌ داشته باشه.
• مغز پسته نباید نرم یا بیش از حد معمول خشک و چروکیده باشه. 
• پسته مرغوب یا از هر دو طرف باز شده و کاملا خندانه یا یه طرفش یه شکاف باز داره.
• پسته‌هایی که تو بدنه‌شون ترک وجود داره نباید بخرین.
• اگه تعداد پسته‌هایی که دهانه‌شون بسته است تو اون مخلوط زیاد بود، از اون پسته نخرید. 
• پسته‌ها باید از نظر اندازه و ظاهر یکدست باشن. 

سوالات متداول درمورد تشخیص و خرید پسته